Hoe Nederland een belastingparadijs werd

Door Cees Banning & Camiel Driessen

reblog van: http://www.nrcq.nl/2014/06/11/hoe-nederland-een-belastingparadijs-werd

De Europese Commissie bekijkt vandaag of er een formeel onderzoek komt naar fiscale vluchtroutes voor multinationals in Nederland en Ierland. Ten minste, dat hebben ingewijden gezegd tegen het Amerikaanse persbureau Bloomberg.

Eurocommissaris Algirdas Semeta (Belastingzaken) heeft flinke kritiek op belastingparadijzen als Nederland. Hij noemde het gunstige belastingbeleid voor multinationals vorige week “agressief”, “kortzichtig” en schadelijk voor andere lidstaten van de Europese Unie.

Hoe zijn wij eigenlijk een belastingparadijs geworden? En hoe werkt het?

Nederland adverteert actief bij buitenlandse bedrijven

Toeristen worden naar Nederland gelokt met molens en tulpen. Buitenlandse bedrijven met lage belastingen. Een apart onderdeel van ministerie van Economische Zaken houdt zich hier mee bezig: het Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA). De organisatie, met 22 kantoren over de hele wereld, jaagt op buitenlandse bedrijven.

Aantrekkelijke belastingen is een van dé lokkertjes. ‘Why invest in Holland? … because Holland offers a highly competitive fiscal climate’, staat in grote letters op een NFIA-brochure. Verderop: zeventien “aantrekkelijke aspecten” van het Nederlandse belastingregime.

Multinationals mogen afspraken maken met de Belastingdienst

De “bereidwillige houding” van de Belastingdienst is een hoofdpunt uit de reclamebrochure van Nederland. Buitenlandse investeerders mogen vooraf afspraken maken met de fiscus. Daarbij wordt vastgelegd over welk deel van de winst belasting is verschuldigd.

De besprekingen gaan dus niet om de hoogte van het belastingtarief. Die staat vast. Het gaat juist over het bepalen van de winst waarover belasting wordt geheven. Met slimme trucs valt dat bedrag te verminderen.

Verder kunnen er afspraken worden gemaakt over de interne prijzen die een bedrijf zichzelf mag berekenen voor bepaalde producten en diensten. Ook dat is een manier om belasting te vermijden.

Het Nederlandse systeem van tax rulings ontstond na de Tweede Wereldoorlog. Als onderdeel van de Marshallhulp wilden Amerikaanse bedrijven investeren in het gehavende Nederland. Dat werd gemakkelijker als er gunstige afspraken te maken waren met de Belastingdienst.

Sinds de jaren negentig worden deze afspraken afgehandeld op één kantoor: de Belastingdienst Grote Ondernemingen in Rotterdam.

Nederland stikt van de brievenbusmaatschappijen…

Volgens de brancheorganisatie van trustkantoren Holland Quaestor telt Nederland zo’n 23.500 ‘doelvennootschappen’. Deze worden in de volksmond ook wel brievenbusbedrijven genoemd. Nederland telt 187 trustkantoren die het bestuur van dergelijke bv’s op zich nemen.

Tachtig van de honderd grootste bedrijven ter wereld hebben een vennootschap in Nederland waarmee belasting bespaard kan worden. Dat geldt onder andere voor Google, Starbucks, Microsoft, Ikea, Wal-Mart, Chevron, Samsung en Apple.

De actuele discussie over belastingontwijking barstte pas echt los na internationale ophef over Starbucks in Groot-Brittannië. De Amerikaanse koffieketen wist er de belasting te drukken dankzij een Nederlandse houdstermaatschappij.

De winsten werden gedrukt door extra hoge licentiekosten die de houdstermaatschappij aan de vestigingen in Groot-Brittannië berekende: de Dutch Sandwich.

De Nederlandse schatkist haalt zo wel extra geld binnen

Volgens de meest positieve onderzoeken zorgt de trustsector voor 2.200 banen in Nederland. De sector levert inclusief belastinginkomsten van de ‘doelvennootschappen’ jaarlijks 1,8 miljard euro voor de schatkist op. Aan de andere kant: belastingontwijking door multinationals zou Europa bij elkaar zo’n 1.000 miljard euro per jaar kosten.

Organisaties als Oxfam Novib stellen bovendien dat ontwikkelingslanden honderden miljoenen aan belastinginkomsten mislopen doordat multinationals gebruik maken van gunstige fiscale regels in landen als Nederland.

Andere landen proberen hetzelfde trucje als Nederland

Europese landen concurreren met elkaar om de fiscale hoofdkantoren van buitenlandse multinationals. Dat doen ze vooral door hun belastingtarieven te verlagen. Met name het Verenigd Koninkrijk is aantrekkelijker geworden. Zo verlaagt de Britse fiscus de winstbelasting van 28 naar 20 procent. Het Nederlandse tarief bedraagt 25 procent.

Groot-Brittannië doet net als Nederland aan zelfpromotie.  Het Britse ministerie van Financiën heeft een glossy folder – A guide to UK taxation – de wereld in gestuurd met maar één doel: Groot-Brittannië moet de beste locatie in de wereld worden om je te vestigen voor wereldwijd ondernemen.

Lees meer over: 

belastingdienst

belastingparadijs

Dutch Sandwich

Netherlands Foreign Investment Agency

Starbucks

Volg nrcq.nl op twitter en lees onze nieuwsbrief