Bron: Financieel Dagblad 30-04-2015
Noodstop Fugro op de Nederlandse Antillen (PDF)
Bodemonderzoeker Fugro heeft de meeste internationale activiteiten extra beschermd tegen een vijandige overname. Via een stichting op Curaçao kan de zeggenschap over een groot deel van de omzet worden teruggebracht tot de helft, blijkt uit onderzoek van Het Financieele Dagblad. Aandeelhouder Boskalis probeerde deze constructie op de agenda van donderdag 30 april te krijgen.
Drie beschermingswallen
Hoe de onafhankelijkheid van een bedrijf het best kan worden gegarandeerd, is voor een bedrijf als Fugro een belangrijke vraag. Met de dienstverlening aan grote oliemaatschappijen beschikt het bedrijf over zeer concurrentiegevoelige informatie. Om de onafhankelijke status te versterken en een vijandige overname te blokkeren heeft Fugro maar liefst drie beschermingswallen opgericht.
In maart stapte aandeelhouder Boskalis naar de rechter om de beschermingsconstructie via Curaçao op de agenda te krijgen. De rechter oordeelde dat Fugro hier geen gehoor aan hoeft te geven, waarna Boskalis heeft aangekondigd in hoger beroep te gaan.
Preferente aandelen
Veel Nederlandse beursfondsen kennen een bepaalde mate van bescherming. De populairste is de uitgifte van preferente aandelen aan een bevriende stichting om het stemrecht van de bestaande aandeelhouders (tijdelijk) te verwateren tot maximaal de helft. Van de beursfondsen heeft 40% deze specifieke beschermingswal, bleek onlangs uit onderzoek van het FD.
Zo ook Fugro. Dat kent sinds 2001 een stichting waar beschermingspreferente aandelen aan kunnen worden uitgegeven. In 2012 is met de stichting een optieovereenkomst gesloten, waarbij de stichting zelfstandig het recht heeft gekregen beschermingsaandelen te verwerven wanneer het bestuur dit noodzakelijk acht.
Gecertificeerde aandelen
Daarnaast heeft het bedrijf de aandelen gecertificeerd. Daarbij is het stemrecht in handen van een ‘stichting administratiekantoor’ en niet van de houders van de beursgenoteerde certificaten. Deze vorm van bescherming komt maar bij 14% van de beursfondsen voor.
Fugro heeft echter nog een constructie opgetuigd, die uniek is. Sinds 1999 is een beschermingswal ondergebracht bij de Stichting Continuïteit Fugro op Curaçao. Deze stichting heeft een optierecht op preferente aandelen van twee Curaçaose dochterbedrijven: Fugro Consultants International (FCI) en Fugro Financial International (FFI).
Calloptie
FCI en FFI zijn statutair gevestigd op het Antilliaanse eiland, maar in Nederland ingeschreven op het adres van het hoofdkantoor van Fugro in Leidschendam. Het bestuur van de stichting kan de zogenoemde calloptie uitvoeren als in zijn ogen de 'zelfstandigheid, continuïteit of identiteit' van Fugro ongewild wordt aangetast, zo blijkt uit de statuten.
Volgens het jaarverslag vallen veel internationale activiteiten, onder meer in de Verenigde Staten, Brazilië en Rusland, onder FCI. Welk deel van Fugro precies onder de Curaçaose tussenholdings valt, wil een woordvoerder van Fugro niet zeggen, wel dat 'een aanzienlijke meerderheid van de internationale activiteiten en daarmee een groot deel van de omzet onder FCI hangt'.
In FFI zit de Zwitserse financieringsmaatschappij Fugro Finance AG. Deze vennootschap heeft in 2011 een leningfaciliteit van € 775 mln afgesloten met een bankenconsortium.
Ondernemingskamer
Bijkomend voordeel is volgens een gespecialiseerde advocaat dat de constructie via Curaçao niet onder Nederlands, maar onder Antilliaans recht valt. Mogelijke wetswijzigingen in Nederland zijn dan niet van invloed en een gang naar de Ondernemingskamer is bijvoorbeeld uitgesloten. Bij een geschil is de Nederlandse Hoge Raad uiteindelijk wel de hoogste rechtsinstantie.
Op papier onafhankelijk, maar bedrijf houdt grip op bestuurders stichting
De door grootaandeelhouder Boskalis bestreden Antilliaanse beschermingsstichting van Fugro wijkt in haar governance af van de andere twee stichtingen die de bodemonderzoeker moeten beschermen tegen een vijandige overname.
In de benoeming van de bestuurders van de stichting Continuïteit Fugro heeft het bedrijf nog grote invloed. Een van de bestuurders (‘bestuurder A’) wordt zelfs rechtstreeks benoemd door de directie van het bedrijf, onder goedkeuring van de raad van commissarissen. De andere vier bestuurders moeten worden goedgekeurd door de directie van Fugro.
Bij de andere twee stichtingen (Beschermingspreferente aandelen Fugro en het Administratiekantoor) is die invloed niet langer aanwezig. Bij beide stichtingen worden nieuwe bestuurders door het zittende bestuur benoemd. Bij de oprichting – respectievelijk in 2001 en 1992 – was er bij deze twee stichtingen nog wel sprake van bemoeienis van de Fugro-directie met de benoemingen. In een latere statutenwijziging (2013 en 2011) werd die bepaling geschrapt en werd het zittende bestuur volledig verantwoordelijk.
‘Het bestuur van deze twee stichtingen wilde zijn onafhankelijkheid benadrukken’, geeft een woordvoerder van Fugro als verklaring voor de wijziging. ‘Dat verzoek hebben we uit Curaçao niet gekregen.’
De onafhankelijkheid van de stichting op Curaçao is dus betrekkelijk. Daar komt bij dat de positie van bestuurder A momenteel wordt bezet door een oudgediende van Fugro, oud-ceo en voormalig commissaris Gert-Jan Kramer. Hij heeft een machtige positie, want de bestuurder A moet aanwezig zijn op vergaderingen om geldige besluiten te kunnen nemen. De woordvoerder: ‘Het is goed om in dat bestuur iemand te hebben zitten die goed op de hoogte is van het reilen en zeilen bij Fugro.’
In de benoeming van de bestuurders van de stichting Continuïteit Fugro heeft het bedrijf nog grote invloed. Een van de bestuurders (‘bestuurder A’) wordt zelfs rechtstreeks benoemd door de directie van het bedrijf, onder goedkeuring van de raad van commissarissen. De andere vier bestuurders moeten worden goedgekeurd door de directie van Fugro.
Bij de andere twee stichtingen (Beschermingspreferente aandelen Fugro en het Administratiekantoor) is die invloed niet langer aanwezig. Bij beide stichtingen worden nieuwe bestuurders door het zittende bestuur benoemd. Bij de oprichting – respectievelijk in 2001 en 1992 – was er bij deze twee stichtingen nog wel sprake van bemoeienis van de Fugro-directie met de benoemingen. In een latere statutenwijziging (2013 en 2011) werd die bepaling geschrapt en werd het zittende bestuur volledig verantwoordelijk.
‘Het bestuur van deze twee stichtingen wilde zijn onafhankelijkheid benadrukken’, geeft een woordvoerder van Fugro als verklaring voor de wijziging. ‘Dat verzoek hebben we uit Curaçao niet gekregen.’
De onafhankelijkheid van de stichting op Curaçao is dus betrekkelijk. Daar komt bij dat de positie van bestuurder A momenteel wordt bezet door een oudgediende van Fugro, oud-ceo en voormalig commissaris Gert-Jan Kramer. Hij heeft een machtige positie, want de bestuurder A moet aanwezig zijn op vergaderingen om geldige besluiten te kunnen nemen. De woordvoerder: ‘Het is goed om in dat bestuur iemand te hebben zitten die goed op de hoogte is van het reilen en zeilen bij Fugro.’
