Fiscaal experts verwachten dat de Europese Commissie de zaak tegen koffieconcern Starbucks gaat verliezen bij het Europese Hof.
Aan ambitie heeft eurocommissaris van Mededinging Margrethe Vestager geen gebrek. Alle ondernemingen, groot en klein, moeten billijk belasting betalen, zei ze vorige week tijdens een persconferentie, waar ze onder meer Nederland een tik op de vingers gaf voor een fiscale afspraak die acht jaar geleden werd gemaakt met het Amerikaanse koffieconcern Starbucks.
Fiscale rulings (afspraken) die de belastingdruk van een onderneming kunstmatig laag houden, zijn illegaal, voegde de Deense eurocommissaris eraan toe.
Starbucks gaat tegen de uitspraak in beroep. Belastingexperts menen dat Vestager de zaak tegen Starbucks bij het Europese Hof van Justitie waarschijnlijk zal verliezen, omdat de afspraak binnen de daarvoor geldende normen blijft. Ze verwijten Vestager dat zij politieke motieven heeft voor haar drieste actie tegen Starbucks en andere Amerikaanse concerns. Ze zou ook het imago van Nederland beschadigen.
Schimmige afspraken
Vestager weet zich echter gesteund door een deel van het publiek, dankzij recent gepubliceerde, nogal ruwe schattingen van de impact van het werk van agressieve tax planners, fiscaal adviseurs en bestuurders van concerns: jaarlijks ontwijken multinationals voor circa 200 miljard euro aan winstbelasting, beweert althans de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) een club van 34 ontwikkelde landen.
De Europese Commissie zal moeten bewijzen dat de belastingdeal met Starbucks illegale staatssteun is. Een oordeel van het Europese Hof is dringend gewenst, nu Europa doorslaat.Lees verder >
Dat zou ongeveer 10 procent zijn van alle winstbelasting die overheden mondiaal aan bedrijven opleggen. De Amerikanen zijn de grootste verliezers. Alleen al de 500 grootste Amerikaanse concerns genereren jaarlijks ongeveer 1.750 miljard euro aan winsten waarover in de Verenigde Staten geen belasting wordt geheven.
Dit ergert het Amerikaanse Congres mateloos. Congresleden willen een groter deel van de winsten van hun concerns in de VS belasten. Ze beschuldigen vooral kleinere landen, waaronder Luxemburg, Ierland en ook Nederland ervan dat die belastingontwijking faciliteren, met lage tarieven, fictieve aftrekposten en schimmige afspraken.
Complex
Ook drie grote Europese landen Duitsland, Frankrijk en Italië doen er in Brussel alles aan om de vrijheid van kleine EU-landen in te perken om fiscale afspraken met multinationals te maken.
Een voorbeeld maakt duidelijk hoe complex de werkelijkheid is. Apple heeft op zijn campus in Cupertino, Californië, de iPhone 6 ontwikkeld.
Cruciale onderdelen worden in de Verenigde Staten geproduceerd, simpeler onderdelen worden wellicht in China of elders gemaakt. Het apparaat wordt in China in elkaar gezet.
De totale productiekosten van de iPhone zijn circa 200 euro. De patenten, die het intellectueel eigendom van iPhone in Europa moeten beschermen, worden beheerd door een Apple-dochter in bijvoorbeeld Ierland. De smartphone wordt van China naar Nederland vervoerd en bij de Apple Store in Amsterdam voor 700 euro verkocht.
Hoogst haalbare
Hoe en waar gaan we die winst van 500 euro eerlijk belasten? In Amsterdam? In Ierland? In China? Of toch in de VS? Deze vraag is makkelijker gesteld dan beantwoord. Deze situatie schept dan ook mogelijkheden om belasting te ontwijken.
De strijd daartegen is taai doordat grote concerns hun geld vooral verdienen met het uitbaten van patenten en het gebruik van hun waardevolle merk(rechten). Dat zijn weinig tastbare zaken, die overal ter wereld bij een dochter kunnen worden ondergebracht, ook in Bermuda, Ierland, Luxemburg of Nederland.
De OESO probeert belastingontwijking tegen te gaan, maar het zal nog lang duren voordat winsten eerlijk worden belast. Meer transparantie over waar concernwinsten op dit moment worden belast, lijkt voorlopig het hoogst haalbare.
Royalties
Is Nederland een belastingparadijs? Daarover verschillen de meningen. Staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes (VVD) vindt nadrukkelijk van niet, zo heeft hij herhaaldelijk aan de Kamer geschreven. GroenLinks-leider Jesse Klaver vindt van wel.
Nederland is voor buitenlandse multinationals een aantrekkelijk land om neer te strijken. Dat is mede zo dankzij bepaalde belastingvrijstellingen, speciale lage tarieven op royalty's, en niet in de laatste plaats door het uitgebreide netwerk van belastingverdragen met andere landen, en de mogelijkheden om vooraf afspraken te maken met de fiscus over de belastingheffing.
De OESO wil transparantie afdwingen. Belastingautoriteiten van verschillende landen moeten elkaar gaan vertellen welke speciale afspraken ze hebben gemaakt. Maar het ziet er niet naar uit dat de kwestie binnen een paar jaar geregeld is.
Elsevier nummer 44, 31 oktober 2015
No comments:
Post a Comment