Brandbrief aan onze regering

Curaçao is een zogenaamde small island state ook wel aangeduid als micro-state. Kleine landen hebben vanwege hun schaal altijd bijzondere problemen. Wanneer je het aantal inwoners hebt van een middelgrote stad maar de beslommeringen van een land staat een dergelijk land per definitie voor uitdagingen. De kleine landen die dat in mindere mate hebben zijn op de vingers van 1 hand te tellen. Je kan dan denken aan Monaco, Liechtenstein en San Marino bijvoorbeeld. Die landen hebben bepaalde problemen niet omdat het er of economisch goed gaat of dat een aantal taken door een groter zusterland worden gedragen. Ook kan zich een combinatie van economisch welzijn voordoen met toch de bijstand van de grote zuster. Liechtenstein steunt op Oostenrijk, Monaco op Frankrijk en San Marino op Italië. Daarnaast geldt dat in deze minilanden het gemiddeld inkomen relatief hoog ligt.

Curaçao is een klein land met een luchthaven, een haven een dienst buitenlandse betrekkingen en een historisch zo gegroeid relatief groot ambtenarenapparaat. Daarnaast beweegt het gemiddelde inkomen zich bepaald aan de lage kant. Dat betekent relatief lage belastingopbrengsten. Anderzijds is de druk van sociale premies ongekend hoog. Sociale premies worden rondgepompt in de samenleving waardoor je daar als land niets aan hebt om bijvoorbeeld onderwijs en infrastructuur in stand te houden.

Recent deden zich opvolgend een aantal problemen voor. De aftakeling van de financiële dienstverlening is onder druk van buiten ingezet vanaf 1993. Het financiële offshore-systeem vertoonde eind 2019 haar laatste stuiptrekking. Verder eindigde de overeenkomst met PdVSA per eind 2019. Als dat al niet genoeg ellende met zich bracht werd vervolgens in augustus 2019 de belastingontvanger getroffen door een brand die de gehele fiscus wist lam te leggen. We schrijven nu april 2020 en de gevolgen van deze brand zijn wij nog immer niet te boven.

Vorig jaar was eindelijk ons nieuwe ziekenhuis gereed. Naar wij begrijpen is dat gepaard gegaan met enorme budgetoverschrijdingen en is het ziekenhuis op een onlogische plek gebouwd. De premies ziekteverzekering die door lokale verzekeraars worden aangeboden zijn meteen forse percentages gestegen.

Maar daar bleef het niet bij. De wereld werd getroffen door Covid-19 waardoor op Curaçao de laatste strohalm -toerisme- kwam stil te liggen.

De fiscale afbreuk van de financiële dienstverlening werd geformaliseerd met de inwerkingtreding van het Nieuw Fiscaal Raamwerk in 2002. In december 2019 was de wetgever nog druk doende om de laatste aanpassingen aan onze fiscale wetgeving te schrijven zodat wij in 2020 een internationaal gezien aanvaardbare wetgeving konden presenteren.

Hoewel ook al jaren bekend was dat de overeenkomst met PdvSA in 2019 zou eindigen kwam eerst eind 2019 de Klesch groep in beeld al redder van onze raffinaderij. Het is maar zeer de vraag of de raffinaderij ooit weer de lucht in komt. Een raffinaderij schijn je niet eenvoudig weer te kunnen opstarten nadat deze langere tijd heeft stil gestaan. Ook is de ontwikkeling van de oliemarkt niet erg bemoedigend en kun je je afvragen of een raffinaderij en toerisme niet strijdig met elkaar zijn. Nog even los van de vraag of fossiele energie de toekomst heeft. We weten allemaal het antwoord op die vraag.

Terugkerende bron van ergernis is tevens de salarissen van de bestuurders van onze overheidsvennootschappen. Ook blijkt men opeens doende om weer een nieuwe overheidsvennootschap het leven te laten zien. De leden van de Raad van Commissarissen hebben de euvele moed getoond om tijdens een van de zwaarste periodes waar Curaçao de laatste decennia doorheen gaat om verhoging te vragen van hun commissarisbeloningen.

Nu is door de Covid-19 crisis Curaçao op slot waarmee ook het toerisme en de horeca een doodsteek hebben gekregen. Tienduizenden mensen kunnen onmiddellijk niet meer rondkomen.

De hierboven beschreven gebeurtenissen geven er blijk van dat onze overheid niet in staat is om adequaat en tijdig te reageren. Laat staan dat er op situaties wordt geanticipeerd.

Wel zijn de ambtenaren druk doende om hun belangen te beschermen. Geen woord van empathie ten aanzien van onze mede-burgers die nu letterlijk omkomen van de honger. Nee, de loontrede, daar gaat het om. Dat de ambtenaren geen oog hebben voor het verwateren van hun pensioenen door aankoop van PSB Bank door het Ambtenaren Pensioenfonds Curacao (APC) welke bank dan vervolgens -als het goed begrijp- moet gaan fuseren met de technisch failliete Girobank is bepaald raadselachtig.

Curaçao is autonoom binnen het koninkrijk. Dat is een juridische realiteit maar niet een economische. Je kan niet met droge ogen roepen dat je autonoom bent als je niet zelf je broek kan ophouden. Terugverwijzend naar het begin van dit verhaal; dat is geen verwijt maar een gevolg van de schaal van Curaçao.

De verwachting is dat binnen afzienbare tijd de ambtenarensalarissen niet meer betaald kunnen worden. Verder geldt dat er met het uitbreken van Covid-19 zich meteen mensonterende toestanden blijken voor te doen.

De reactie van onze overheid is dat Nederland moet helpen. Dat moet ook en Nederland lijkt daartoe bereid maar die hulp draagt wederom bij aan onze al veel te hoge schuldenlast.

Het ligt voor de hand dat Nederland niet bereid zal zijn om Curaçao telkens onvoorwaardelijk uit de brand te helpen als zich weer een negatieve gebeurtenis voordoet.

Zelfs al doen zich geen negatieve gebeurtenissen voor dan nog zullen wij door onze schaal en door het te lage gemiddeld inkomen nimmer in staat zijn om daadwerkelijk autonoom te zijn. Er zal nimmer een situatie ontstaan waarbij Curaçao eigenhandig en met eigen middelen levensvatbaar zal zijn. Met Covid-19 niet en zonder Covid-19 ook.

De klemmende vraag aan onze politieke gezagsdragers is dan ook. Wat stelt u voor om structureel te doen? Telkens pappen en nathouden is geen regeren.