All the best for the new year
December 31, 2019
December 18, 2019
"Sed quis custodiet ipsos custodes?" Wie bewaakt de bewakers? Commissarissen bij overheids-nv's
"Overheids-NV's helpen Isla" zo kopte onlangs een Nederlandstalige krant. Niemand stelt vervolgens de vraag of dat de taak van een overheids-nv is. Het antwoord is uiteraard driewerf neen!
Overheids-NV's zijn over het algemeen voormalige overheidsdiensten die tot vennootschap zijn verworden om de politiek op grotere afstand te kunnen zetten. Gedacht kan worden aan het vuilophaal-en-verwerken (nu Selikor); stroom en water (Aqualectra) etc.
Mij vallen daarbij een aantal dingen op. Als eerste wil de overheid het ambtenarenapparaat terugdringen. Wat is nu mooier dan via dergelijke vennootschappen -waarin de overheid alle aandelen houdt- je ambtenaren onder te brengen zodat optisch inderdaad het ambtenarenapparaat verkleint. In werkelijkheid natuurlijk niet.
En is de overheid op grotere afstand gezet?
Nee, klaarblijkelijk niet want de politiek doet telkens een beroep op inkomsten van deze overheids-NV's om haar tekorten aan te vullen. Alle overheids-nv's hebben een dagelijks bestuur en een raad van commissarissen.
Hoe wordt je lid van een raad van commissarissen?
Als je naar het bestand van de raden van commissarissen kijkt valt op dat deze gevuld worden door mensen die op Curacao zijn geboren. Klaarblijkelijk is dat een eerste vereiste. Ook dienen de commissarissen politiek gelieerd te zijn. Let wel; ik heb het nu niet over formele kwalificaties maar kwalificaties van feitelijke aard.
Het benoemen van politiek gelieerden als commissaris bij de diverse overheids-nv's is een tweesnijdend waard. Als eerste geldt dat de politiek op deze manier weldegelijk een vinger in de pap houdt bij de overheids-nv's en ze kunnen de mensen die hebben geholpen bij politieke campagnes belonen zonder dat het henzelf een cent kost. Immers, de overheids-nv's draaien op voor de commissarisbeloningen. Er is een organisatie die globaal toetst of iemand aan minimale eisen voldoet om bij een overheids-nv benoemd te kunnen worden. Met een beetje opleiding, een paar danslessen en keer penningmeester bij de lokale voetbalclub kom je snel een heel eind als ik de kranten mag geloven.
Mijn opmerking -tijdens de dag van het commissariaat- dat de overheids-nv's door de politiek zich in een ander krachtenveld bevinden dan niet aan de overheid gelieerde vennootschappen werd weggezet als onwaar. Volgens mij heb ik mijn bewijs al geleverd en deel ik overigens mijn mening met andere juristen die beter geschoold zijn in ondernemingsrecht.
De centrale bank ligt momenteel onder vuur vanwege het Girobank debacle. Ook de centrale bank kent overigens een raad van commissarissen. Een van de taken van deze raad van commissarissen is onder meer het vaststellen van de salarissen van de directie van de centrale bank. Onder de vorige president kende de toenmalige raad van commissarissen de salarissen van de directie niet en kreeg die ook niet te weten. Ook niet na herhaaldelijk aandringen.
Terug naar het Girobank probleem. De Girobank staat al lang en ook niet voor de eerste keer onder curatele van de centrale bank. Ook Girobank zal overigens een raad van commissarissen hebben gekend maar dat terzijde. Vraag is nu wat de raad van commissarissen van de centrale bank momenteel als haar rol ziet. In zijn algemeenheid is de rol van een raad van commissarissen toezien op het bestuur en het bestuur gevraagd en ongevraagd voorzien van adviezen. Op Curacao lijkt het er vaak op dat een raad van commissarissen met haar rol niet goed raad weet of niet weet wat haar onderscheidt van het bestuur.
Verder valt op te merken dat in onze regio nogal hierarchisch wordt gedacht. Een toezichthouder weet heel goed wat wat de tot haar beschikking staande dwang-en-machtsmiddelen zijn maar realiseert zich vaak niet dat er ook een andere kant aan toezicht zit. Het is niet een vrijblijvende hobby die met immuniteit kan worden uitgeoefend. Ook de toezichthouder kan aansprakelijk worden gesteld indien haar toezicht aantoonbaar faalt en dit tot schade leidt. Er moet causaliteit bestaan tussen het handelen of het gebrek daaraan van de toezichthouder en de opgelopen schade.
In politieke sferen lijkt het nu mode om voor elk wissewasje zich tot het openbaar ministerie te wenden met een beweerdelijke strafrechtelijke grief. Daarmee tracht men het openbaar ministerie met taken op te zadelen die niet de hare zijn en ook niet moeten zijn.
Ik zou willen voorstellen om het burgerlijk recht vaker in te zetten (onrechtmatige daad/toerekenbare tekortkoming) of het ondernemingsrecht via de zogenaamde ondernemingsrechtelijke enquete.
Immers, wie bewaakt anders de bewakers?
Tijdens de dag van het commissariaat werden diploma's uitgereikt aan een grote groep -over het algemeen jonge- commissarissen van overheids-nv's. Ik heb daar een vraag gesteld, mijn buurman -een in Nederland en hier gelauwerd ondernemer ook- en iemand die net als wij geen commissarispost ergens bekleedde. De aanwezige commissarissen hadden geen vragen; zij wisten alles al klaarblijkelijk.
Conclusies: de politiek staat niet op afstand want politieke vriendjes moeten op commissarisposten benoemd worden, ons ambtenarenapparaat wordt verkleind maar de facto vergroot door allerlei entiteiten op te richten die overheidstaken gaan invullen.
Overigens; als de politieke verhoudingen wijzigen dienen ook alle commissarisposten weer opnieuw te worden ingevuld.
Aanbeveling: Koppel de overheids-nv's daadwerkelijk los van de politiek door de juiste mensen op de juiste plaats te benoemen en laat zij zich bezighouden met ondernemen los van de politiek want dat was immers de bedoeling.
Overheids-NV's zijn over het algemeen voormalige overheidsdiensten die tot vennootschap zijn verworden om de politiek op grotere afstand te kunnen zetten. Gedacht kan worden aan het vuilophaal-en-verwerken (nu Selikor); stroom en water (Aqualectra) etc.
Mij vallen daarbij een aantal dingen op. Als eerste wil de overheid het ambtenarenapparaat terugdringen. Wat is nu mooier dan via dergelijke vennootschappen -waarin de overheid alle aandelen houdt- je ambtenaren onder te brengen zodat optisch inderdaad het ambtenarenapparaat verkleint. In werkelijkheid natuurlijk niet.
En is de overheid op grotere afstand gezet?
Nee, klaarblijkelijk niet want de politiek doet telkens een beroep op inkomsten van deze overheids-NV's om haar tekorten aan te vullen. Alle overheids-nv's hebben een dagelijks bestuur en een raad van commissarissen.
Hoe wordt je lid van een raad van commissarissen?
Als je naar het bestand van de raden van commissarissen kijkt valt op dat deze gevuld worden door mensen die op Curacao zijn geboren. Klaarblijkelijk is dat een eerste vereiste. Ook dienen de commissarissen politiek gelieerd te zijn. Let wel; ik heb het nu niet over formele kwalificaties maar kwalificaties van feitelijke aard.
Het benoemen van politiek gelieerden als commissaris bij de diverse overheids-nv's is een tweesnijdend waard. Als eerste geldt dat de politiek op deze manier weldegelijk een vinger in de pap houdt bij de overheids-nv's en ze kunnen de mensen die hebben geholpen bij politieke campagnes belonen zonder dat het henzelf een cent kost. Immers, de overheids-nv's draaien op voor de commissarisbeloningen. Er is een organisatie die globaal toetst of iemand aan minimale eisen voldoet om bij een overheids-nv benoemd te kunnen worden. Met een beetje opleiding, een paar danslessen en keer penningmeester bij de lokale voetbalclub kom je snel een heel eind als ik de kranten mag geloven.
Mijn opmerking -tijdens de dag van het commissariaat- dat de overheids-nv's door de politiek zich in een ander krachtenveld bevinden dan niet aan de overheid gelieerde vennootschappen werd weggezet als onwaar. Volgens mij heb ik mijn bewijs al geleverd en deel ik overigens mijn mening met andere juristen die beter geschoold zijn in ondernemingsrecht.
De centrale bank ligt momenteel onder vuur vanwege het Girobank debacle. Ook de centrale bank kent overigens een raad van commissarissen. Een van de taken van deze raad van commissarissen is onder meer het vaststellen van de salarissen van de directie van de centrale bank. Onder de vorige president kende de toenmalige raad van commissarissen de salarissen van de directie niet en kreeg die ook niet te weten. Ook niet na herhaaldelijk aandringen.
Terug naar het Girobank probleem. De Girobank staat al lang en ook niet voor de eerste keer onder curatele van de centrale bank. Ook Girobank zal overigens een raad van commissarissen hebben gekend maar dat terzijde. Vraag is nu wat de raad van commissarissen van de centrale bank momenteel als haar rol ziet. In zijn algemeenheid is de rol van een raad van commissarissen toezien op het bestuur en het bestuur gevraagd en ongevraagd voorzien van adviezen. Op Curacao lijkt het er vaak op dat een raad van commissarissen met haar rol niet goed raad weet of niet weet wat haar onderscheidt van het bestuur.
Verder valt op te merken dat in onze regio nogal hierarchisch wordt gedacht. Een toezichthouder weet heel goed wat wat de tot haar beschikking staande dwang-en-machtsmiddelen zijn maar realiseert zich vaak niet dat er ook een andere kant aan toezicht zit. Het is niet een vrijblijvende hobby die met immuniteit kan worden uitgeoefend. Ook de toezichthouder kan aansprakelijk worden gesteld indien haar toezicht aantoonbaar faalt en dit tot schade leidt. Er moet causaliteit bestaan tussen het handelen of het gebrek daaraan van de toezichthouder en de opgelopen schade.
In politieke sferen lijkt het nu mode om voor elk wissewasje zich tot het openbaar ministerie te wenden met een beweerdelijke strafrechtelijke grief. Daarmee tracht men het openbaar ministerie met taken op te zadelen die niet de hare zijn en ook niet moeten zijn.
Ik zou willen voorstellen om het burgerlijk recht vaker in te zetten (onrechtmatige daad/toerekenbare tekortkoming) of het ondernemingsrecht via de zogenaamde ondernemingsrechtelijke enquete.
Immers, wie bewaakt anders de bewakers?
Tijdens de dag van het commissariaat werden diploma's uitgereikt aan een grote groep -over het algemeen jonge- commissarissen van overheids-nv's. Ik heb daar een vraag gesteld, mijn buurman -een in Nederland en hier gelauwerd ondernemer ook- en iemand die net als wij geen commissarispost ergens bekleedde. De aanwezige commissarissen hadden geen vragen; zij wisten alles al klaarblijkelijk.
Conclusies: de politiek staat niet op afstand want politieke vriendjes moeten op commissarisposten benoemd worden, ons ambtenarenapparaat wordt verkleind maar de facto vergroot door allerlei entiteiten op te richten die overheidstaken gaan invullen.
Overigens; als de politieke verhoudingen wijzigen dienen ook alle commissarisposten weer opnieuw te worden ingevuld.
Aanbeveling: Koppel de overheids-nv's daadwerkelijk los van de politiek door de juiste mensen op de juiste plaats te benoemen en laat zij zich bezighouden met ondernemen los van de politiek want dat was immers de bedoeling.
Subscribe to:
Posts (Atom)