Kantoorgenoot mr. Leo F. Delfgaauw -advocaat en belastingadviseur- schrijft het navolgende over de aftrek van alimentatie:
Regelmatig weigert de belastinginspecteur de
aftrek van betaalde alimentatie van het inkomen wegens onvoldoende bewijs.
Alimentatie die wordt betaald aan de ex-echtgeno(o)t(e) is als persoonlijke
last van het inkomen aftrekbaar. Maar daar gaat wel het een en ander aan vooraf.
Echtscheiding komt tot stand als aan twee
voorwaarden is voldaan:
1. 1. op verzoek van een van de
echtgenoten of op gezamenlijk verzoek heeft het Gerecht in eerste aanleg een
echtscheidingsbeschikking afgegeven en
2. 2 die beschikking is tijdig ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand.
Aan beide voorwaarden moet zijn voldaan. De
scheidingsdatum is de dag waarop de burgerlijke stand de beschikking van het
Gerecht heeft geregistreerd. Wie alleen de beschikking ophaalt bij het Gerecht
maar deze niet op tijd laat registreren bij de burgerlijke stand, blijft gewoon
gehuwd.
De inschrijving moet zijn gedaan binnen 6 maanden na de dag waarop de
beschikking in kracht van gewijsde is gegaan. Een beschikking gaat in kracht
van gewijsde als daartegen geen hoger beroep meer kan worden ingesteld. De termijn
voor hoger beroep is in Curaçao zes weken na de dag van de beschikking. In
Nederland is die termijn drie maanden. Het komt dus erop neer dat men bij een
echtscheiding in Curaçao binnen 42 weken na de dag van de uitspraak de
beschikking moet laten inschrijven bij de burgerlijke stand (Kranshi). Laat men
die termijn verstrijken, dan verliest de beschikking van het Gerecht haar
kracht. Je kunt de beschikking dan inlijsten en aan de muur hangen, maar juridisch
kun je er niks mee en het huwelijk blijft gewoon in stand. Voor echtscheidingen
in Nederland is die termijn dus 9 maanden.
Kinderalimentatie die wordt betaald aan de
ex-echtgeno(o)t(e) waar de kinderen wonen, is niet aftrekbaar van het inkomen
en ook bij de ontvangende ouder niet belast. Partneralimentatie is wel
aftrekbaar (als persoonlijke last), maar het moet dus gaan om betalingen na
het tot stand komen van de echtscheiding, dus na de inschrijving van de
beschikking bij de burgerlijke stand. Immers pas door die inschrijving komt de
echtscheiding tot stand (maar zie hierna voor situaties van duurzaam gescheiden
leven of ongehuwden).
De aftrek van partneralimentatie geldt ook als
de betaler in Curaçao en de ex-echtgeno(o)t(e) in Nederland woont (of andersom)
en ongeacht waar de echtscheidingsprocedure werd gevoerd.
Zoals bij iedere aftrekpost moet ook de aftrek
van partneralimentatie worden onderbouwd. Daarvoor zijn tenminste drie stukken
noodzakelijk namelijk:
1.
de echtscheidingsbeschikking en
2.
de brief van de burgerlijke stand
waarin de inschrijving van die beschikking wordt bevestigd en de
scheidingsdatum wordt genoemd en
3.
bankafschriften waaruit de
betalingen aan de ex-partner blijken.
Zorg dus dat bij de overboeking van de partneralimentatie
duidelijk wordt vermeld dat het partneralimentatie is en op welke maand die
alimentatie betrekking heeft. Inkomstenbelasting wordt per jaar geheven en
aftrekbaar zijn alleen de betalingen die werkelijk in het betreffende
kalenderjaar hebben plaatsgevonden.
De tegenhanger van de aftrekpost bij de
betaler is de belastingheffing over de ontvangen alimentatie bij de ex-partner.
Hij of zij moet de ontvangen alimentatie als inkomen opgeven en daarover
inkomstenbelasting en premies betalen.
Aftrek van betaalde bedragen voor
levensonderhoud aan de partner bij duurzaam gescheiden leven
Uit de rechtspraak van het Gerecht in eerste
aanleg zijn gevallen bekend waarin huwelijkspartners duurzaam gescheiden leven
en waarbij de een iedere maand een bedrag aan de ander betaalt ter bestrijding
van de kosten van levensonderhoud. Het huwelijk is dan formeel nog in stand;
huwelijkspartners zijn immers niet verplicht op 1 adres samen te wonen. Naar de
letter van de Landsverordening inkomstenbelasting zijn dergelijke periodieke
betalingen aftrekbaar, aangezien zij voortvloeien uit het familierecht. Artikel
81 van boek 1 BW bepaalt immers dat echtgenoten elkaar getrouwheid, hulp en
bijstand verschuldigd zijn en zij verplicht zijn elkaar het nodige te
verschaffen.
Om dergelijke betalingen inderdaad aftrekbaar te maken, zal het met name
aankomen op onderbouwen van dat duurzaam gescheiden leven. Allerlei feitelijke
omstandigheden zullen dan moeten worden aangevoerd en onderbouwd, zoals
inschrijving op aparte adressen bij de burgerlijke stand, ieder een eigen
woning met alle daarbij behorende financiële verplichtingen, eigen
verzekeringen en abonnementen en andere bewijsstukken die duidelijk maken dat
partijen ieder hun eigen adres hebben en hun eigen leven leiden apart van de
ander. Ook in die omstandigheden kan de sprake zijn van aftrekbaarheid van
“partneralimentatie “.
Aftrek van betaalde bedragen voor
levensonderhoud aan de partner waarmee men nimmer was gehuwd
Ook samenwoners die uit elkaar gaan blijken
soms gedurende een bepaalde tijd de kosten van levensonderhoud van de ander te willen
vergoeden. De verplichting daartoe kan bijvoorbeeld vastliggen in een
samenlevingsovereenkomst die bij voorkeur in een notariële akte is opgenomen.
Getoetst aan de tekst van de Landsverordening inkomstenbelasting is er geen
sprake van een verplichting die voortvloeit uit het familierecht, maar als de
samenlevingsovereenkomst voldoende dwingend is en dus een rechtens afdwingbare aanspraak
voor de partner oplevert die de uitkering nodig heeft, geeft de vakliteratuur
wel mogelijkheden voor aftrek bij de betaler en belastbaarheid bij de
ontvanger. In feite is dan sprake van een natuurlijke verbintenis die is
omgezet in een juridisch afdwingbare verplichting.
Kortom, voor alle varianten van samenwonen en
uit elkaar gaan lijken oplossingen in het fiscale beschikbaar.
